Het einde is gekomen...

Hallo allemaal,

Dit is waarschijnlijk mijn laatste bericht vanuit Koforidua....

Afgelopen vrijdag had ik mijn laatste dag in de school.
Toen ik op school kwam, moest ik een Afrikaanse jurk aandoen. Deze hadden ze laten maken. De directrice droeg een jurk van hetzelfde stof. De omslagdoek werd om mijn hoofd gebonden en ik kreeg bijpassende beads (ketting en armband).
In het begin was het wel even wennen om met zo'n lange rok te lopen, hij komt namelijk helemaal op de grond.
Er kwam een fotograaf op school en er werden foto's gemaakt.
Toen was het tijd om jurk 2 aan te doen. Ik had het geluk dat ze twee jurken hebben gemaakt. Ook met de tweede jurk aan werden er foto's gemaakt.
Rond 12 uur kwam de fotograaf weer op school. Hij had de foto's al ontwikkeld. Ze hadden ze speciaal voor mij dezelfde dag nog laten ontwikkelen.
Zelf had ik ook wat foto's gemaakt, maar ik weet niet of die goed gelukt zijn. Mijn 5 cedi fototoestel werkt namelijk niet zo goed.

Vorige week werkte het niet meer. Ik was naar een fotograag gegaan en die zei dat het kapot was. Ik had ook niets anders verwacht van dit wegwerpding. Maar de fotograaf vertelde me dat ik terug moest gaan naar de winkel. Dus ik ging zonder bonnetje ofzo terug naar de winkel.
Je kunt niets ruilen en zeker niet zonder kassabon. Je mag dan zelfs de spullen niet eens de winkel inbrengen. Maar ik wilde het toch proberen. In de winkel was God aan mijn zijde, want ik heb een nieuw fototoestel gekregen!!
Ik vertelde de jongen dat het niet meer werkte. Hij zei: "Heb jij het kapot gemaakt?". Antwoord: "Nee". "Heb ik het dan kapot gemaakt?" Antwoord: "Nee". Hij zei dat hij niet veel kon doen, maar dat hij me toch wilde helpen. Er was nog een exemplaar en hij heeft dat in mijn doosje gedaan. Ik heb hem het oude en kapotte fototoestel gegeven. Hij zei dat hij het erg apprecieerde dat ik hier vrijwilligerswerk deed. Hij zei: "You give something and sometimes you have to get something back".
Dit even tussendoor. Nu weer terug naar de school.

De rest van de schooldag verliep vrij normaal. 's Middags kreeg ik nog een feestmaaltijd. Georgina (directrice) had gekookt. Er zaten stukjes champignons in de stew. Het was wel raar om na een half jaar weer "echte" groenten te proeven. Je herkent de smaak bijna niet meer. Als je het weer proeft, besef je pas dat je dit een hele tijd hebt moeten missen. Als je het niet eet of ziet, sta je er niet zo bij stil.
Rond 14 uur ben ik naar huis gegaan. Ik droeg nog steeds de Afrikaanse jurk, dus iedereen riep me. Op de weg naar de school is een vrouw die een winkel heeft. Ze kan niet lezen of schrijven. Ik vertelde haar dat ik niet meer langs zou komen. Ze wilde me haar telefoonnummer geven, maar ze kon niet schrijven. De kleinzoon werd erbij gehaald en ik heb haar nummer. Ze wilde me ook iets uit haar store geven. Ze vroeg me wat ik wilde, maar ik heb haar zelf laten kiezen. Ik heb een stuk zeep gekregen. De meeste mensen hebben hier niet veel, maar ze willen altijd iets geven.

Na school ben ik naar Diana in Osu gegaan. Dit weekend was namelijk de begrafenis van de vrouw die is overleden bij de geboorte van haar kindje. En we zouden zaterdag vanuit Osu naar de begrafenis gaan.

Zaterdagmorgen zijn we dus vroeg opgestaan, om half 6. Het was nog half donker toen ik me ging wassen en de Osu-badkamer is buiten.
Toen Diana eindelijk klaar was, konden we vertrekken.
De vrouw lag opgebaard in een soort partytent voor het huis. Vrijdagavond was het wakekeeping. De familie gaat dan niet slapen, maar waakt bij het lichaam. Zaterdagmorgen konden we nog naar de vrouw gaan kijken. Ze zag er eng uit, helemaal wit uitgeslagen. Dit was dus niet zo leuk om te zien.
Er was geen kerkdienst. De Presbyterianchurch doet de begrafenis bij de mensen thuis. Iedere kerk heeft zo zijn eigen ritueel. De pastoor, koor enzo verhuizen dan gewoon naar de plaats van de begrafenis. En hier doen ze dan een "openluchtmis".
Na de mis was er eten. De familie kookt voor bijna iedereen die naar de begrafenis komt. Na het eten was er deel 2 van de begrafenis, met muziek enzo. Maar dit was niet zo spectaculair als de begrafenis in Akim Oda.
Van deze begrafenis heb ik een 4 uur durende dvd gekregen. Die hadden ze gemaakt voor de familie die in Canada is. En omdat ik mijn foto's kwijt ben, hebben ze ook een dvd voor mij gemaakt.

Na de begrafenis zijn we naar het huis van Yaa (nicht) gegaan. Ze woont in een huis in Accra dat eigenlijk van haar oom uit Canada is. Omdat in het huis van de begrafenis niet genoeg plaats was om te slapen, zijn we naar haar huis gegaan. We konden met iemand meerijden. Onderweg zijn we wel moeten stoppen omdat de auto een raar geluid maakte. Blijkbaar zat het wiel los. Dit kan gebeuren bij de Ghanese auto's.

De volgende dag hadden Yaa en Adoubea niet zoveel zin om vroeg naar de begrafenis te gaan. We hebben dus eerst uitgeslapen en gegeten. Mijn ontbijt was brood en hun ontbijt was jollofrice met kip. Ik begrijp nog steeds niet hoe ze 's morgens al rijst of plantains of banku kunnen eten.
Toen we op de begrafenis kwamen, was de kerkdienst net afgelopen. De rest van de dag verliep eigenlijk hetzelfde als zaterdag.
We zijn op tijd naar huis gegaan, want van de begrafenis naar Koforidua is een lange rit in vele tro-tro's.

Gisteren heb ik het certificaat gelezen dat ik op school heb gekregen. Ze hebben er ook een extra brief bij gedaan. De brief is super positief en zeker bruikbaar als ik ga solliciteren.
Een paar dingen die in de brief stonden:

"She is very committed to her work as a volunteer. Linda was very straight forward and truthful. She would call a spade a spade."

"She was hardworking and duty conscious. She was a down-to-eartht lady and this character will send Linda high as a volunteer."

"We recommend you highly to any organisation or institution for any assistance you may need."

Zo zie je maar:
"What the heart gives away is never gone. It will be kept in the heart of others."

Vanmorgen was het geen school voor mij, dus ben ik naar town gegaan om mijn haar te laten doen. Uren later waren ze eindelijk klaar.
Toen ik bij de hairdresser klaar was, ben ik naar Sister Afi's store gegaan. Daar hebben we wat gegeten. Toen wilde ik naar het internetcafe gaan, maar het internet werkte niet.
Onderweg kwam ik de moeder van een van mijn kinderen tegen. Ze dacht dat ik vandaag nog op school zou zijn, dus ze had Akyeamaa een cadeautje meegegeven.
Ze zei dat ik naar de school moest gaan om het op te halen. Dus ik ben net nog even op school geweest.
De tweede internetpoging was in het internetcafe naast de school. Net waren de elektriciteitscredits op, maar mijn verhaal stond gelukkig nog op de site.

Niet alleen het einde van mijn laatste bericht is gekomen, maar ook het einde van mijn verblijf in Ghana.
Voor mij is het heel snel gegaan. Het is wel raar als je bedenkt dat je over een paar dagen afscheid moet nemen van alles en iedereen.
Toen ik in augustus vertrok, wist ik dat ik iedereen na een half jaar weer terug zou zien. Maar als ik hier vertrek, weet ik niet wanneer ik iedereen weer terug zal zien. En contact houden gaat vrij moeilijk. In mijn gastfamilie heeft niemand een e-mailadres en de post werkt ook niet zo goed. Ja mama, ik ben nog steeds aan het wachten op mijn christmasletter.
Maar we denken nog maar niet te veel aan afscheid nemen, want daar word je niet vrolijker van.
Ik heb hier een geweldige tijd gehad (ook zonder AFS). Er waren veel ups en natuurlijk waren er ook wel eens wat downs. Maar die waren gelukkig maar van korte duur.
Mijn gastmoeder zei me laatst: "Since you are here, you never cried." (alleen als ik uien moest snijden. Ik zei haar dat ze moet wachten tot mijn laatste dag...

Donderdag vertrek ik naar Accra en vrijdag. Daar hebben we dan een eindorientatie. Vrijdagavond vertrekt het vliegtuig. Als het goed is, land ik zaterdagmorgen in Brussel.
Dit was voorlopig mijn laatste bericht uit Koforidua, Ghana. Misschien komt er nog een op donderdag of vrijdag. Anders is er volgend weekend een bericht over mijn laatste dagen in Ghana.

Linda